Φανταστικός μονόλογος

Πλούτος και Εργασία. Ωραία θέματα. Μου αρέσει ιδιαίτερα εκείνο το «Προκλήσεις», αν και δεν το καταλαβαίνω. 
Για μένα, όλες οι θρησκείες ευλογούν την ιδιοκτησία, την επιδίωξη και τη συσσώρευση του πλούτου (1). Μάλιστα ευαγγελίζονται οφέλη πνευματικά για όλους εκείνους που βάζουν ως κύριο στόχο τους την επαύξηση του πλούτου τους, άσχετα με τον τρόπο με τον οποίο τον αποκτούν (2). Πώς είναι λοιπόν δυνατόν να αρθρώσουν λόγο απέναντι στην κοινωνική αδικία και στην εκμετάλλευση;
Στον Χριστιανισμό, ο πλούσιος είναι ο εκλεκτός του Θεού. Το γράφουν και οι Πατέρες πως ο Θεός έδωσε τον πλούτο στον πλούσιο (3). Ο πλούτος, όπου υπάρχει, ανήκει τον κάτοχό του, είναι κτήμα του, μπορεί να τον διαθέσει όπως θέλει και κανένας δεν μπορεί να τον κρίνει. Ακόμη και οι Πατέρες της Εκκλησίας το δέχονται αυτό. Ο Χρυσόστομος μάλιστα το λέει ρητά: “Είσαι πλούσιος; Δεν σε εμποδίζω… Έχεις τα κτήματά σου; Να τα χαίρεσαι”. Τί άλλο μπορεί να σημαίνει αυτό πέρα από το ότι ο χριστιανισμός ευλογεί τον πλούτο και μακαρίζει τον πλούσιο; (4) Εκείνος που έχει ενεργεί σωστά διασφαλίζοντας τα υπάρχοντά του ως καλός διαχειριστής. Όσοι δεν έχουν,  για κάποιον λόγο δεν απόκτησαν. Κάποιοι λένε πως ο πλούτος και η φτώχεια είναι τρόποι άσκησης  και δοκιμασίας ως προς την καλοσύνη και τη διαχείριση και ως προς την υπομονή αντίστοιχα, αλλά τούτο μου φαίνεται πως δεν έχει καμιά σχέση με τον γνήσιο χριστιανισμό (5)
Δεν αρνούμαι, ότι ο Χριστιανισμός συνδέει σε κάποιες περιπτώσεις τον πλουτισμό με την αθέμιτη παρακράτηση των μισθών των εργατών και καταφέρεται εναντίον των πλουσίων για τον πλούτο τους (6). Μιλά όμως για υλικό πλούτο που μπορεί να σαπίσει, να φαγωθεί από τον σκόρο, να σκουριάσει. Σήμερα ζούμε στην εποχή του ηλεκτρονικού χρήματος. Τί ισχύ μπορούν να έχουν όλα αυτά;
Στο Ισλάμ, από την άλλη, η ιδιοκτησία είναι μια αυτονόητη πραγματικότητα. Μάλιστα δέχεται και την αύξηση του πλούτου μέσω του εμπορίου ή μεθόδων χρηματοπιστωτικών(7). Βέβαια, αναγνωρίζει την αξία της ελεημοσύνης (8), δεν λέω,  αφήνει όμως ελεύθερο τον άνθρωπο στο ξόδεμα της περιουσίας του όπως αυτός το κρίνει καλύτερα (9), αφού η κατοχή πλούτου δεν είναι τίποτε άλλο από την φανερή εύνοια του Θεού. 
Κάπως διαφορετικά μοιάζουν τα πράγματα στα ανατολικά θρησκεύματα όπου η σημερινή κατάσταση του καθενός λογίζεται ως συνέπεια των δικών του επιλογών σε κάποια προηγούμενη ύπαρξη (10). Αυτό το βρίσκω περισσότερο αποδεκτό από εκείνο το αμίμητο ότι ο πλούτος προέρχεται από τον Θεό, που διδάσκει ο Χριστιανισμός. Ο πλούτος και η φτώχεια στα θρησκεύματα της Ανατολής σχετίζονται με τις επιλογές του όντος, και η θέση του καθενός μπορεί να διαφοροποιηθεί, σε μια επόμενη ζωή. Αυτό δένει μεν τους ανθρώπους με το παρελθόν τους, συγχρόνως όμως τους επιτρέπει να διαμορφώσουν το μέλλον τους (11). 
Τώρα βέβαια που το καλοσκέφτομαι, το πρόβλημα της φτώχειας το αντιμετωπίζει κανείς  στην παρούσα ζωή. Η υπόσχεση για μια άλλη μελλοντική καλύτερη ζωή λειτουργεί μάλλον προς την κατεύθυνση της αποδοχής της υπάρχουσας κατάστασης και της αναζήτησης της ευχαρίστησης στη θέση που βρίσκεται ο καθένας υπομένοντας τη δυστυχία. Τούτο οδηγεί μάλλον προς την απάθεια και στην αποτροπή συγκρούσεων μεταξύ πεπρωμένου και ελευθερίας (12). Με την έννοια αυτή αυτό που εμείς, οι δυτικοί άνθρωποι, ονομάζουμε κοινωνική αδικία, δεν υφίσταται στη σκέψη τη Ανατολής στην οποία τα πάντα υπόκεινται στην ανάγκη της αιτιότητας. Αυτό στην πράξη αναγνωρίζει την παρούσα κατάσταση ως αναπότρεπτη και κατ’ επέκταση την κοινωνική αδικία ως την μόνη πραγματικότητα, η οποία μάλιστα θα πρέπει να γίνει αποδεχτή από τον πιστό, με την ελπίδα ενός καλύτερου μέλλοντος (13).
Τελικά, τον πλούτο τον χαίρεται εκείνος που τον έχει. Ποια θρησκεία θέτει ως προτεραιότητα το μοίρασμα των αγαθών με τους συνανθρώπους; Καμιά. (14) 
Έπειτα από όλα αυτά, καταλήγω πως οι θρησκείες δεν έχουν πράγματι κάτι να πουν, να προσφέρουν δηλαδή λύσεις, πάνω σε θέματα που αφορούν τις κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες της ανθρώπινης διαβίωσης(15). 
Εργασία. Εργασία; Αυτή και αν είναι πρόκληση! Η εργασία είναι κατά βάση σκλαβιά. Δεν μου αρέσει καθόλου η χριστιανική προσέγγιση που θέλει τον καθένα να εργάζεται. Ακούς να εργάζεται! Και πού το στηρίζει αυτό; Στο ότι ο θεός-δημιουργός ήταν και αυτός εργαζόμενος και ότι η κατ’εικόνα θεού δημιουργία του ανθρώπου περιλαμβάνει και τούτο μέσα, δηλαδή την εργασία (16). Είναι σαν να μας λέει ότι η εργασία είναι μέρος της φύσης μας και ότι το “άραγμα” είναι αντίθετο. Αρνούμαι να δεχτώ ένα θρήσκευμα που καταδικάζει την τεμπελιά. Μα υπάρχει καλύτερο πράγμα από αυτό; Αλήθεια υπάρχει κάπου στη Γραφή γραμμένο ότι η τεμπελιά είναι κακή; (17) 
Η εργασία είναι “δουλειά”, δηλαδή δουλεία, δηλαδή σκλαβιά!  Ο Θεός μας έφτιαξε δούλους; Οχι! 
Αν δεν μπορώ να αποφύγω την εργασία, τουλάχιστον να κάνω κάτι που να με κάνει περήφανο. Οι χειρωνακτικές εργασίες είναι ντροπή. Ούτε ο δημιουργός-Θεός δεν θα ήθελε να με βλέπει να βασανίζομαι (18). Νομίζω ότι μια ανοίκεια εργασία είναι η μεγαλύτερη αμαρτία που θα μπορούσε να διαπραχθεί. Προσβάλλει τον ίδιο τον δημιουργό, που τόσο κόπο έκανε για να με φτιάξει. Κάπου διάβασα ότι το βράδυ της πέμπτης ημέρας της δημιουργίας και λίγο πριν ξημερώσει η έκτη, η δική μας ημέρα, ο Θεός είχε κάνει πολλά πειράματα πριν καταλήξει στο τελικό του δημιούργημα, αλλά αυτό είναι ένα άλλο θέμα.
Ακούς να βάλουν την εργασία στα ανθρώπινα δικαιώματα! Αφιέρωσαν μάλιστα το 1948 τρία ολόκληρα άρθρα για να περιγράψουν το δικαίωμα αυτό (19). Μου φαίνεται πως η Ευρωπαϊκή Ένωση ήδη από το 1948 μας εμπαίζει με την οικουμενική διακήρυξη (20).
Ελευθερία είναι η ανεμελιά. Να ξυπνάς το πρωί και να σκέφτεσαι σε ποιο σημείο του μπαλκονιού σου έχει τον καλύτερο ήλιο για να απολαύσεις τον καφέ σου. Πώς τόλμησαν και δεν συμπεριέλαβαν στα δικαιώματα του ανθρώπου και την τεμπελιά! Ή το ξέχασαν ή κάποια συνωμοσία εξυφαίνεται που θέλει να μετατρέψει τον άνθρωπο ξανά σε δούλο. Έχουν περάσει όμως οι καιροί!
Προτιμώ να βλέπω τους άλλους να εργάζονται. Βέβαια αναγνωρίζω ότι εκείνοι που εργάζονται θα πρέπει να πληρώνονται για τον κόπο τους. Το εγκρίνω και θα έβγαινα πραγματικά στους δρόμους να το διαλαλήσω, αν δεν με βάραινε αυτός ο τελευταίος καφές. Άκουσα κάπου πως ο χριστιανισμός εξισώνει εκείνον που δεν πληρώνει τους εργάτες στην ώρα τους με τον φονιά, διότι τους στερεί τα αναγκαία για τη διατροφή τους (21). Θα ήθελα να έβλεπα τις γκριμάτσες όλων εκείνων που κάνουν τους χριστιανούς και έχουν να πληρώσουν ένα εξάμηνο τουλάχιστον τους υπαλλήλους τους. Η αλήθεια είναι πως ακούγεται κάπως βαρύ, αλλά τί με νοιάζει; Μήπως εγώ έχω εργάτες;

Πρόταση εξέτασης στα Θρησκευτικά της Γ΄ Λυκείου, με σχολιασμό των σημείων που έχουν επισημανθεί.