Το ζήτημα της απαλλαγής από το μάθημα των Θρησκευτικών και η αιτιολόγησή της, όπως έχει διατυπωθεί στη σχετική εγκύκλιο, που συνεχίζει να ισχύει έως σήμερα (Οκτώβρης του 2016), δεν παύει να αποτελεί αντικείμενο συζήτησης, αντιπαράθεσης των διευθυντών με τους γονείς, αλλά και αφορμή για την κατάθεση ερωτήσεων από μερίδα βουλευτών.
Εν αναμονή των σχετικών ενεργειών του υπουργείου, έπειτα από την αλλαγή των προγραμμάτων σπουδών, που λογικά καταργεί κάθε έρεισμα απαλλαγής από το μάθημα, το οποίο παύει πλέον να έχει, κατά το υπουργείο και τους συντάκτες των προγραμμάτων, ομολογιακό χαρακτήρα, ας ληφθούν υπόψη τα παρακάτω.
Σύμφωνα με την εγκύκλιο Λοβέρδου, οι γονείς οφείλουν στην υπεύθυνη δήλωση απαλλαγής να δηλώσουν ότι ο μαθητής «δεν είναι χριστιανός ορθόδοξος και εξ αυτού επικαλείται λόγους θρησκευτικής συνείδησης». Η δήλωση προφανώς έχει χαρακτήρα ομολογίας πίστης (έστω και με αρνητικό τρόπο) και αφορά τον απαλλασσόμενο μαθητή και πιθανόν τους γονείς του.
Με την πρώτη ματιά αυτό αντίκειται στο άρθρο 13 του Συντάγματος, που αφορά την ελευθερία της θρησκευτικής συνείδησης των πολιτών τούτης της χώρας. Η ελευθερία αυτή επιμερίζεται σε μια σειρά δικαιωμάτων, τα οποία ο Σπ. Τρωιάνος σε σχετική γνωμοδότησή του, είχε ορίσει ως εξής:
1. Το δικαίωμα να πρεσβεύει οποιαδήποτε θρησκεία και να τη μεταβάλλει οποτεδήποτε.
2. Το δικαίωμα να εκδηλώνει και να διακηρύσσει τις θρησκευτικές του πεποιθήσεις γραπτά ή προφορικά ή, αντίθετα, να μην τις αποκαλύπτει.
3. Το δικαίωμα να συνεταιρίζεται για θρησκευτικούς σκοπούς.
4. Το δικαίωμα της θρησκευτικής ισότητας.
5. Το δικαίωμα της θρησκευτικής εκπαίδευσης.
6. Το δικαίωμα να αποκρούει οποιαδήποτε ενέργεια έρχεται σε αντίθεση με τις θρησκευτικές του πεποιθήσεις.
Ο ίδιος επιπλέον επισημαίνει "ότι το δικαίωμα της ελεύθερης εκδήλωσης των θρησκευτικών πεποιθήσεων προστατεύεται και με αρνητική μορφή, δηλαδή ως δικαίωμα του ατόμου να μην αποκαλύπτει τις θρησκευτικές του πεποιθήσεις, εκτός αν από αυτές εξαρτώνται δικαιώματα ή υποχρεώσεις ή αν πρόκειται για ερωτήσεις που απευθύνονται για στατιστικούς σκοπούς. Στην τελευταία αυτή περίπτωση πρέπει να γίνεται η δήλωση υπό συνθήκες που εγγυώνται την εμπιστευτική τους μεταχείριση".
Η τελευταία περίπτωση αφορά ακριβώς το μάθημα των Θρησκευτικών και δικαιολογεί την απαίτηση της δήλωσης, έστω με την αρνητική μορφή, των θρησκευτικών πεποιθήσεων μαθητών και γονέων. Η απαλλαγή από το μάθημα, στη μορφή που αυτό έχει έως αυτή τη στιγμή, συνιστά δικαίωμα για όλους εκείνους που δεν ανήκουν στην χριστιανική ορθόδοξη Εκκλησία, και έχει ως αποτέλεσμα την ελάφρυνση του ωρολογίου προγράμματος των απαλλασσομένων και τη διαφοροποίησή τους σε σχέση με τους υπόλοιπους συμμαθητές τους τόσο στην καταβαλλόμενη προσπάθεια όσο και στο τελικό ετήσιο αποτέλεσμα.
Μόνον στην περίπτωση που είχε προβλεφθεί άλλο εναλλακτικό διδακτικό αντικείμενο, διδασκόμενο και εξεταζόμενο με τον ίδιο τρόπο με εκείνο των Θρησκευτικών, θα μπορούσε ενδεχομένως να απαλειφθεί η δήλωση της θρησκευτικής ταυτότητας των δηλούντων.
ΣΧΕΤΙΚΑ:
Τρωιάνος Σπ. «Ελευθερία Θρησκευτικής Συνείδησης και Επικρατούσα Θρησκεία» http://www.myriobiblos.gr/texts/greek/troianos_eleftheria.html
Εν αναμονή των σχετικών ενεργειών του υπουργείου, έπειτα από την αλλαγή των προγραμμάτων σπουδών, που λογικά καταργεί κάθε έρεισμα απαλλαγής από το μάθημα, το οποίο παύει πλέον να έχει, κατά το υπουργείο και τους συντάκτες των προγραμμάτων, ομολογιακό χαρακτήρα, ας ληφθούν υπόψη τα παρακάτω.
Σύμφωνα με την εγκύκλιο Λοβέρδου, οι γονείς οφείλουν στην υπεύθυνη δήλωση απαλλαγής να δηλώσουν ότι ο μαθητής «δεν είναι χριστιανός ορθόδοξος και εξ αυτού επικαλείται λόγους θρησκευτικής συνείδησης». Η δήλωση προφανώς έχει χαρακτήρα ομολογίας πίστης (έστω και με αρνητικό τρόπο) και αφορά τον απαλλασσόμενο μαθητή και πιθανόν τους γονείς του.
Με την πρώτη ματιά αυτό αντίκειται στο άρθρο 13 του Συντάγματος, που αφορά την ελευθερία της θρησκευτικής συνείδησης των πολιτών τούτης της χώρας. Η ελευθερία αυτή επιμερίζεται σε μια σειρά δικαιωμάτων, τα οποία ο Σπ. Τρωιάνος σε σχετική γνωμοδότησή του, είχε ορίσει ως εξής:
1. Το δικαίωμα να πρεσβεύει οποιαδήποτε θρησκεία και να τη μεταβάλλει οποτεδήποτε.
2. Το δικαίωμα να εκδηλώνει και να διακηρύσσει τις θρησκευτικές του πεποιθήσεις γραπτά ή προφορικά ή, αντίθετα, να μην τις αποκαλύπτει.
3. Το δικαίωμα να συνεταιρίζεται για θρησκευτικούς σκοπούς.
4. Το δικαίωμα της θρησκευτικής ισότητας.
5. Το δικαίωμα της θρησκευτικής εκπαίδευσης.
6. Το δικαίωμα να αποκρούει οποιαδήποτε ενέργεια έρχεται σε αντίθεση με τις θρησκευτικές του πεποιθήσεις.
Ο ίδιος επιπλέον επισημαίνει "ότι το δικαίωμα της ελεύθερης εκδήλωσης των θρησκευτικών πεποιθήσεων προστατεύεται και με αρνητική μορφή, δηλαδή ως δικαίωμα του ατόμου να μην αποκαλύπτει τις θρησκευτικές του πεποιθήσεις, εκτός αν από αυτές εξαρτώνται δικαιώματα ή υποχρεώσεις ή αν πρόκειται για ερωτήσεις που απευθύνονται για στατιστικούς σκοπούς. Στην τελευταία αυτή περίπτωση πρέπει να γίνεται η δήλωση υπό συνθήκες που εγγυώνται την εμπιστευτική τους μεταχείριση".
Η τελευταία περίπτωση αφορά ακριβώς το μάθημα των Θρησκευτικών και δικαιολογεί την απαίτηση της δήλωσης, έστω με την αρνητική μορφή, των θρησκευτικών πεποιθήσεων μαθητών και γονέων. Η απαλλαγή από το μάθημα, στη μορφή που αυτό έχει έως αυτή τη στιγμή, συνιστά δικαίωμα για όλους εκείνους που δεν ανήκουν στην χριστιανική ορθόδοξη Εκκλησία, και έχει ως αποτέλεσμα την ελάφρυνση του ωρολογίου προγράμματος των απαλλασσομένων και τη διαφοροποίησή τους σε σχέση με τους υπόλοιπους συμμαθητές τους τόσο στην καταβαλλόμενη προσπάθεια όσο και στο τελικό ετήσιο αποτέλεσμα.
Μόνον στην περίπτωση που είχε προβλεφθεί άλλο εναλλακτικό διδακτικό αντικείμενο, διδασκόμενο και εξεταζόμενο με τον ίδιο τρόπο με εκείνο των Θρησκευτικών, θα μπορούσε ενδεχομένως να απαλειφθεί η δήλωση της θρησκευτικής ταυτότητας των δηλούντων.
ΣΧΕΤΙΚΑ:
Τρωιάνος Σπ. «Ελευθερία Θρησκευτικής Συνείδησης και Επικρατούσα Θρησκεία» http://www.myriobiblos.gr/texts/greek/troianos_eleftheria.html
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου